Marmara Denizi’nde Bursa’nın Mudanya ilçesinde görülen planktonlar dikkat çekti. Sosyal medyada da konuşulan renkli planktonlarla ilgili araştırmalar artışa geçti. Plankton, daha çok denizcilikte ve biyoloji biliminde kullanılan bir kavram olarak bilinir. Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Yakamoz dediğimiz şey, bir plankton türünün ışık yaymasıyla ortaya çıkan olay. Şu anda gördüğünüz olayın adı yakamoz. Yakamozun ortaya çıkması alg patlamasını takiben olur” dedi.

PLANKTON NEDİR, NE İŞE YARAR?

Plankton, daha çok denizcilikte ve biyoloji biliminde kullanılan bir kavram olarak bilinir. Plakton adı verilen bu canlıların ne olduklarına bakıldığında ise hareket yeteneğine sahip nitelikte olmayan ve tek hücreye sahip durumdaki canlıların tümüne verilmektedir.

Tek hücreli olan ve adına plankton denilen bu canlılar, dünya üzerindeki okyanusların belirli alanlarında toplanırlar ve de sergilemiş oldukları görüntüleri bu sayede gözler önüne serilmiş olur. Öyle ki, havadan bakıldığı takdirde suyun renk değiştirdiğinin dahi görülmesi mümkün hale gelmektedir.

Sudaki canlı devamlılığının sağlanması noktasında ve atmosferdeki yağış oluşumunun sağlanması husunda son derece önemli bir görev üstlenen bu canlılar su döngüsünün sağlanmasında çok hayati bir görev üstlenirler.

Ayrıca okyanuslarda, bazı canlıların yaşayama durumunun söz konusu olamayacağı yerlerde dahi yaşayabilen bu tek hücreli varlıklar, denizlerde yaşamını sürdüren balıkların önemli bir besin kaynağı olarak balık formasyonunun üreme, yaşama döngüsünü sağlayan önemli bir aktör olarak öne çıkmaktadır.

Önemi çok büyük olan planktonların son yıllarda yaşam alanları bir hayli daralmaya başlamıştır. Bunun nedeni ise küresel ısınma olmaktadır. Bu durumun en önemli etkilerinden biri sudaki Ph derecesinin düşmesi olmaktadır. Düşük durumdaki Ph derecesinde tek hücreli olan planktonlar yaşamlarını sürdürememektedir. Deniz ve okyanuslar için varlığı son derece büyük önem arz eden bu canlıların varlığının tehlikeye girmesi, sudaki yaşamın da tehlikeye girmesi anlamına gelmektedir.

Deniz tabanındaki, tek hücreli deniz canlılarının uyarılmayla birlikte mavi ya da yeşil ışık saçtığını, ortaya çıkan bu ışığa yakamoz denildiğini belirten Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Alg çoğalması, alg patlaması yaşandı. Bu alg patlamasını takiben de fitoplanktonlardan bahsettik, bir zooplankton çeşidi bu da tek hücreli bir organizma, onları takiben bunlar da çoğaldılar. Bunlar biyolüminesans özelliklerine sahip organizmalar. Biyolüminesans ışık yayan, bir başlarına bunların ışığını göremezsiniz. Ama sayıları o kadar çok artar ki dokunduğunuz zaman mavi, yeşil ışık yayar. Su attığınızda üstüne ya da bir şeyle dokunduğunuzda ışıkları daha net bir şekilde görmüş olursunuz. Nerede görülürse görülsün, bu ilkbahar aylarında genellikle aşırı alg çoğalmalarını takiben ortaya çıkan bir ekolojik olay” diye konuştu.

Prof. Dr. Sarı, DHA muhabirine telefonda yaptığı açıklamada birçok insanın ay ışığının denizde yansımasına yakamoz dediğini, ancak bunun mehtap olduğunu da belirterek, “Yakamoz dediğimiz şey aslında tabii ki bir plankton türünün ışık yaymasıyla ortaya çıkan olay. Yakamoz ışık yayılması demek zaten. Şu anda gördüğünüz olayın adı yakamoz. Yakamozun ortaya çıkması alg patlamasını takiben olur” dedi.